Do Rzecznika Konsumentów zgłosili się konsumenci, którzy stracili swoje pieniądze z kont bankowych lub padli ofiarą oszustw na fałszywe reklamy. Pochopnie stracili swoje oszczędności inwestując spore sumy w fałszywe inwestycję. Kiedy na różnych stronach internetowych lub portalach społecznościowych zobaczysz tragiczne informację o śmierci, szokujące informację o znanych osobach ze świata muzyki, kultury, sportu i klikniesz ten link to możesz zostać przekierowany na szkodliwe strony. Do schwytania swojej ofiary wykorzystuje się też wizerunek znanych osób, pokazuje się fałszywe informacje z ich życia oraz sposobu inwestowania oszczędności. Tam właśnie jest ukryty haczyk jak przynęta dla ryby, którą staje się użytkownik Internetu. Na takie reklamy narażone są też dzieci i młodzież. Często przez oszustów wykorzystywane są wizerunki znanych influencerów. Na komputerze lub smartfonie wyświetli się podrobiona strona internetowa. Inna niż wyświetla się administratorowi danego portalu społecznościowego. Można powiedzieć, że to działa jak znane powiedzenie : „ widzieli go i uciekł ”. Jak wielka jest skala codziennych oszustw pokazuje Raport CERT. Dlatego CERT Polska bez przerwy monitoruje działania oszustów – wyszukuje reklamy i reaguje. W procesie ich identyfikacji nieocenione są też zgłoszenia, które każdy może przesłać do CERT Polska za pomocą formularza https://incydent.cert.pl. Tylko w 2023 roku, CERT Polska zablokował 80 tys. domen szkodliwych domen, w tym 32 tys. domen związanych z fałszywymi inwestycjami. Każdego dnia na Listę trafiają kolejne oszukańcze witryny. Średnio to dziennie ponad 250 stron, które analitycy CERT Polska jednoznacznie oceniają jako takie, których zadaniem jest oszukiwanie Polaków. Dostęp do tych stron jest następnie blokowany – w zeszłym roku uniemożliwiono wejście na strony z Listy 50 mln razy, w tym roku zablokowano już 75 mln takich prób. Oszuści z różnych krajów oszukują Polaków w fałszywych reklamach zamieszczanych stronach internetowych. Jest pełno fałszywych stron i sklepów na platformach w mediach społecznościowych. Warto podkreślić, że jedynymi podmiotami, które mogą skutecznie ograniczyć zasięgi oszustów są platformy reklamowe należące do gigantów technologicznych jak Meta (Facebook, Instagram) czy Google. Jak podkreślają autorzy raportu w praktyce platformy rozpatrujące zgłoszenia z dużym opóźnieniem, a część po prostu odrzucają jeżeli pochodzą od zwykłego konsumenta. W efekcie ciężar filtrowania treści przerzucany jest na dostawców usług telekomunikacyjnych lub Komisję Nadzoru Finansowego czy zespoły takie jak CERT Polska, CERT Polska – zespół powołany do reagowania na zdarzenia naruszające bezpieczeństwo w sieci Internet. CERT Polska działa od 1996 roku (do końca roku 2000 pod nazwą CERT NASK), Polska organizacja współpracuje z podobnymi zespołami na świecie. Zespół CERT Polska jest finansowany i działa w strukturach Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej). Z fałszywych kont wielokrotnie publikowane są złośliwe reklamy, które nie są blokowane i przestępcy mogą korzystać z nich dalej bez przeszkód. Nadzór prawny nad takimi praktykami powinny zostać uregulowany prawnymi i finansowymi sankcjami, które wpłyną na największych dostawców usług internetowych i gigantów technologicznych do przestrzegania prawa. Według autorów raportu korzystniejsze jest też publikowanie na różnych stronach internetowych i w mediach społecznościowych Listy Ostrzeżeń, która od 2020 roku "jest wykorzystywana przez operatorów sieci telekomunikacyjnych do blokowania wejść na złośliwe strony internetowe". Z listą ostrzeżeń powinny być też zapoznawane młode osoby na lekcjach w szkołach informatyki. Dobrym pomysłem według CERT Polska jest Każde kliknięcie w reklamę jest realizowane często poprzez tzw. “link śledzący” zanim użytkownik zostanie przekierowany do ostatecznej strony. Jeśli link śledzący nie dopuszczałby do przekierowań pod linki, których domena znajduje się na Liście Ostrzeżeń i automatycznie blokował reklamy kierujące pod takie linki, znacząco ograniczyłoby to skuteczność kampanii prowadzonych przez oszustów. Portale społecznościowe i nowe urządzenia elektroniczne korzystają z wielu mechanizmów (tzw. “algorytmów”), które profilują użytkowników i dopasowują wyświetlane treści do ich zainteresowań. Uważać należy na rozmowy telefoniczne z osobami, które wykorzystują sztuczną inteligencję. Fałszywe inwestycję wykorzystują posty o rzekomych inwestycjach wykorzystując wizerunki znanych osób np.: Najpopularniejszy w całej Europie Influencer kupił 200 hektarów ziemi koło Grójca. Będzie nowe lotnisko dla prywatnych samolotów celebrytów i nowe inwestycje. Właśnie takie fałszywe informacje zachęcają użytkowników do kliknięcia w link poprzez sensacyjne i krzykliwe nagłówki, fałszywe newsy podszywając się pod znane portale informacyjne. Podbijają zainteresowanie takim postem. Do Rzecznika Konsumentów zgłosiły się osoby w różnym wieku, które po kliknięciu w link o rzekomych zarobkach w inwestycję stracili duże sumy oszczędności lub zarobione w czasie wakacji pieniądze. Po kliknięciu w link zostali przekierowani do strony z informacjami o rzekomej inwestycji i formularzem kontaktowym. Po jego wypełnieniu, na podany numer telefonu oddzwania oszust podający się za inna osobę, który nakłania użytkownika do podpisania umowy, zarejestrowania konta na fałszywej platformie i przelewu środków. Konsumenci w dalszych etapach oszustwa, nakłaniani są do zainstalowania oprogramowania pozwalającego na zdalny dostęp do telefonu i komputera. Opis najczęstszych schematów oszustwa można znaleźć między innymi na stronie Komisji Nadzoru Finansowego. Oprócz straconej gotówki zrozpaczeni konsumenci muszą spłacać czasami zaciągnięte przez przestępców pożyczki i kredyty. Często wykorzystana już ich tożsamość służy do oszukania kolejnych osób. Duża liczba reklam i treści uwiarygadniających oszustwo sprawia, że przestępcom udaje się skutecznie przekonać niektórych użytkowników do wzięcia udziału w fałszywej inwestycji. CERT Polska przedstawiła również kampanie phishingowe, mające na celu wyłudzić od użytkowników dane do logowania lub skłonić do wykonania przelewu pieniędzy. Do biura rzecznika zgłaszają się osoby które dały się skusić na zakup cudownych “leków” i suplementów diety. Reklamy najczęściej wykorzystywały wizerunek lekarzy jako autorytetów medycznych zaświadczających o skuteczności danego leku, a także dziennikarzy rzekomo prowadzących materiał w dzienniku informacyjnym. CERT Polska wskazuje coraz większe wykorzystanie platform reklamowych przez oszustów do dystrybucji oszukańczych treści. Każde kliknięcie w reklamę jest realizowane często poprzez tzw. “link śledzący” zanim użytkownik zostanie przekierowany do ostatecznej strony. Jeśli link śledzący nie dopuszczałby do przekierowań pod linki, których domena znajduje się na Liście Ostrzeżeń i automatycznie blokował reklamy kierujące pod takie linki, znacząco ograniczyłoby to skuteczność kampanii prowadzonych przez oszustów. W swoim raporcie CERT Polska ostrzega przed nowymi formami oszustwa. Warto zapoznać się w umieszczoną tam informację.
https://cert.pl/posts/2024/11/ Oszustwa reklamowe na dużych platformach internetowych | CERT Polska
na podstawie materiałów CERT Polska i własnych
PRK Grójec
Sebastian Dulemba