Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego jest partnerem wystawy, której główny cel to przybliżenie jak najszerszemu gronu odbiorców historii Sokolstwa Polskiego Ameryce - jednej z najbardziej zasłużonych organizacji polonijnych w USA.
Na ekspozycji zaprezentowane zostały cenne dokumenty i muzealia przypominające dzieje organizacji i jej wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. Wystawa ukazuje założenia ideowe organizacji, łączące sprawność fizyczną z kształtowaniem świadomości narodowej wśród Polonii amerykańskiej, wyrażające się w haśle „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”.
Wydarzenie zgromadziło wielu gości, do Warki przybyli: dr Karol Nawrocki – Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Timothy Kuzma – Prezes Polish Falcons of America wraz z 10 członkami organizacji z USA, Julia Przyłębska - Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Łukasz Kudlicki – szef gabinetu politycznego Ministra Obrony Narodowej, prof. Tomasz Wolsza – Przewodniczący Kolegium IPN, dr Mateusz Szpytma – wiceprezes IPN, prof. Jan Żaryn - - dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I. J. Paderewskiego, Aurelia Michałowska - Mazowiecki Kurator Oświaty, Andrzej Melak – Prezes Komitetu Katyńskiego, Damian Małecki – Prezes Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Polsce, Sławomir Majcher – dyrektor Muzeum Sportu i Turystyki. Starostę grójeckiego i władze samorządowe powiatu grójeckiego reprezentowała wicestarosta Jolanta Sitarek, a Burmistrza Warki – Karolina Sałyga – sekretarz gminy Warka. Do muzeum przybyli ponadto przedstawiciele wielu instytucji rządowych, służb, mazowieckich muzeów, polskiego radia, dyrektorów szkół z Warki i powiatu grójeckiego, grupa pracowników oddziałów IPN z całej Polski oraz projektanci i realizatorzy wystawy.
Na wernisażu powitała Gości Iwona Stefaniak, dyrektorka Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego. Następnie, przewodniczący Kolegium IPN profesor Tadeusz Wolsza odczytał list Marszałek Sejmu RP - Elżbiety Witek. Listy do uczestników wernisażu skierowali również: Marszałek Senatu RP Tomasz Grodzki, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński oraz marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.
Prezes IPN dr Karol Nawrocki podczas przemówienia podkreślał historyczne znaczenie i zasługi Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz kultywowanie tradycji narodowych. Podziękował także za zaufanie okazane Instytutowi Pamięci Narodowej przez organizację, czego wyrazem było przekazanie zbiorów Sokolstwa z Pittsburgha do Archiwum IPN w 2019 r.
Na wernisażu głos zabrał również gość honorowy - Timothy Kuzma - prezes Polish Falcons of America. Przypomniał on dzieje Sokolstwa Polskiego w Ameryce oraz podziękował za przejęcie i zabezpieczenie cennej kolekcji archiwaliów, dziękował także wszystkim zaangażowanym w organizację wystawy.
Dyrektorka Archiwum IPN Marzena Kruk, podkreślała w swoim wystąpieniu unikatowość zbiorów, wyrażając nadzieję, że przygotowana ekspozycja przyczyni się do zgłębiania wiedzy o historii organizacji i zasługach jej członków w budowaniu patriotycznych postaw wśród emigracji w Ameryce. Dziękowała wszystkim partnerom, realizatorom oraz całemu zespołowi historyków i konserwatorów, którzy przygotowywali ekspozycję.
Wernisaż uświetnił występ Moniki Kuczery i Zuzanny Całki, które wykonały utwory Ignacego Jana Paderewskiego. Uczennica IV klasy Liceum Ogólnokształcącego im. Piotra Wysockiego w Warce - Weronika Mućka, zadeklamowała wiersz „Pieśni Sokołów Polskich w Ameryce” autorstwa Marii Konopnickiej - honorowej członkini Sokolstwa.
Na zakończenie wydarzenia, w myśl sokolego hasła „w zdrowym ciele - zdrowy duch" odbyły się pokazy gimnastyki tria akrobatycznego KET z Ropczyc, finalistek programu Mam Talent, reprezentantek kadry narodowej i aktualnych Mistrzyń Polski, których trenerką jest wychowanka Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” pani Regina Małek oraz pokaz akrobatyki powietrznej w wykonaniu Aleksandry Szczypek z Elite Talent Club, finalistki programu Mam Talent, wychowanki Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie, byłej reprezentantki Polski, wielokrotnej medalistki Mistrzostw Polski i turniejów międzynarodowych w akrobatyce sportowej.
Na terenie parku w Winiarach zorganizowano także piknik historyczno-edukacyjny, skierowany w szczególności do młodzieży szkolnej. Były pokazy broni Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” z Lublina, zrzeszonego w ogólnopolskim Związku Towarzystw Gimnastycznych, konkursy historyczne, gry i zabawy dla najmłodszych.
Wystawa „Ramię krzep – Ojczyźnie służ” to nie tylko opowieść o historii Polskiego Sokolstwa w Ameryce, to także unikatowa ekspozycja 400 oryginalnych archiwaliów, muzealiów i artefaktów, które trafiły do Archiwum IPN z USA w 2019 r. Na wystawie możemy zobaczyć m.in. cenne fotografie panoramiczne z początku XX w., mundury, odznaczenia, sztandary sokole, dokumenty, a także przyrządy gimnastyczne. Wystawa trafiła do Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego nieprzypadkowo.
„Przed 55 laty w wareckich Winiarach powstało pierwsze w Polsce muzeum poświęcone polskim emigrantom do USA. Patronem muzeum został Kazimierz Pułaski polsko-amerykański bohater, a ideały, którym był wierny, również przyświecały ruchowi sokolemu. Misją muzeum w Warce jest kultywowanie pamięci i ochrona materialnego dziedzictwa po polskim wychodźstwie do USA. Dlatego chętnie przyjęliśmy propozycję współpracy z Archiwum IPN przy realizacji wystawy o dziejach Sokolstwa Polskiego w Ameryce, które wciąż jest tak mało znane w Polsce, a ma wielkie zasługo dla naszej Ojczyzny” – mówiła na otwarciu wystawy Iwona Stefaniak dyrektorka wareckiego muzeum.
Serdecznie zapraszamy do zwiedzania nowej ekspozycji, która będzie czynna do 31 marca 2023 r.
Muzeum im. K. Pułaskiego